گروهی از کارشناسان رباتیک دانشگاه تهران طی چندین سال گذشته بر ساخت ربات‌هایی هرچه بزرگ‌تر و پیچیده‌تر و هم‌جثه انسان، همت گماشته‌اند. اما تازه‌ترین پروژه‌ آن‌ها رباتی کوچک‌تر‌ و بانمک‌تر از نمونه‌های قبلی است که نخستین بار در اردیبهشت امسال و طی نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران معرفی شده بود.

سایت اسپکتروم وابسته به انجمن مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) در گزارش خود در این باره می‌نویسد، سورنا مینی (Surena Mini) رباتی است که قدش تا زانو می‌رسد. بدنه براق این ربات، با چاپ‌گر سه‌بعدی ریخته‌گری شده است. اندام‌های آن، مفصل‌دار و متحرک است و سر گردی دارد که روی آن دو دوربین در نقش چشم، تعبیه شده است. دوازده موتور کنترل نیز کمک می‌کنند تا ربات بازوها، پاها و گردن خود را حرکت دهد. با وبلاگ فروش انواع چاپگرهای 3 بعدی همراه باشید.

پروفسور «عقیل یوسفی کماء»، استاد مهندسی مکانیک دانشگاه تهران و مدیر این پروژه، در گفت‌وگو با اسپکتروم اظهار می‌دارد، مینی سورنا ساخته شد تا محققان و دانشجویان برای کاربردهای آموزشی و تحقیقاتی به پلتفرم رباتیک قابل اطمینانی دسترسی داشته باشند. عقیلی اضافه می‌کند که گروه وی قصد دارد از این ربات برای کمک به کودکان اوتیست و ناشنوا نیز استفاده کند.

این پژوهشگران بیش از یک سال در مرکز سیستم‌ها و فناوری‌های پیشرفته دانشگاه تهران برای ساخت این ربات 50 سانتی‌متری و 3.4 کیلوگرمی زمان صرف کردند.

مینی سورنا در زیرساخت خود، از پردازنده Core اینتل، حس‌گرهای دوربین و فروسرخ، اسپیکر و IMU (واحد سنجش اینرسی) بهره می‌برد. دست‌های مینی سورنا برای گرفتن اشیاء طراحی نشده است، اما می‌تواند با آن‌ها بر اجسام کوچک فشار وارد کند.

همین پژوهشگران، کمی بیش از یک سال قبل، از ربات سورنا 3 (Surena III) رونمایی کردند. جثه ربات پیشرفته و انسان‌نمای سورنا 3 به اندازه یک فرد بالغ بود و برای تحقیق درباره حرکت روی دو پا (همچون انسان)، تعامل بین ربات و انسان و دیگر چالش‌های رباتیک طراحی شده بود.

سورنا 3 با کمک دوربین‌ها، حس‌گر سه‌بعدی و سامانه کامپیوتری خود که با سیستم عامل ROS (مخفف Robot Operating System) کار می‌کرد، می‌توانست بطری را در دست نگه دارد، حرکات انسانی را تقلید کند، و روی یک پا بایستد.

این ربات‌شناسان کار بر روی سورنا 3 را ادامه خواهند داد اما در عین حال امکان ساخت روبات برای بازار مصرف را نیز بررسی خواهندکرد. یکی از ایده‌هایی که در همین راستا به ذهن آن‌ها رسیده است، ساخت رباتی هم‌اندازه کودکان است.

به گفته عقیلی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پروژه مینی سورنا، پیاده‌سازی قابلیت‌هایی همچون تشخیص چهره و تشخیص صدا است که سطح خودمختاری ربات را افزایش می‌دهد.

البته آن‌ها این دو ویژگی را در ربات‌های بزرگ‌تر خود گنجانده‌اند، اما سخت‌افزارهای محدودتر سورنا مینی پیاده‌سازی ویژگی‌های یادشده را در آن دشوارتر می‌کند.

کاربران ماهر می‌توانند برای برنامه‌ریزی ربات، کد منبع (سورس کد) آن را مطابق با رفتارهای گوناگونی که از ربات انتظار دارند، تغییر دهند، اما یک محیط برنامه‌نویسی با واسط گرافیکی نیز برای ربات طراحی شده است تا هم جذاب و هم کار کردن با آن ساده‌تر باشد. در نتیجه، کاربران کم‌تجربه‌تر نیز می‌توانند از طریق این محیط به تمام قابلیت‌های ربات دسترسی پیداکنند و به ربات فرمان دهند تا راه برود یا بازوها و سر خود را حرکت دهد.